Prawo autorskie -dyscyplina prawa cywilnego, zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, a także ogół praw przysługujących autorowi utworu (lub innemu uprawnionemu podmiotowi) upoważniających go do decydowania o eksploatacji utworu i czerpaniu z niej korzyści finansowych.
Przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie,
publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2. plastyczne,
3. fotograficzne,
4. lutnicze,
5 .wzornictwa przemysłowego,
6 .architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
7 .muzyczne i słowno-muzyczne,
8 .sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9. audiowizualne (w tym wizualne i audialne).
Przedmiotem prawa autorskiego są także:
1. opracowania cudzych utworów (tłumaczenia, przeróbki),
2. zbiory, antologie, wybory, bazy danych, nawet jeśli zawierają nie chronione materiały.
LICENCJA
Aby uniknąć nieprzyjemności związanych z łamaniem praw autorskich można starać się o licencję. Licencja może być pełna lub niepełna, w zależności od rodzaju zawartej umowy licencyjnej.
Przykładowe licencje ;
* Licencja GNU Powstały w ramach projektu GNU zbiór reguł, zgodnie z którymi
rozprowadzane jest tzw. "wolne oprogramowanie". Na zasadach Powszechnej Licencji
Publicznej udostępniane jest m.in. jądro systemu operacyjnego Linux oraz większość
oprogramowania dla niego przeznaczona. Podstawowym celem przyświecającym twórcom
licencji było umożliwienie producentom oprogramowania prawnie zagwarantowanej
możliwości tworzenia produktów wolno dostępnych dla wszystkich użytkowników
* Licencja Firmware Licencja obejmująca oprogramowanie układowe, tzn. umieszczone na
stałe w sprzętowej części systemu komputerowego
* Licencja Public Domain Licencja dobroczynna czyniąca z oprogramowania własność ogółu,
w myśl której autor lub autorzy oprogramowania zrzekają się praw do upowszechniania
oprogramowania na rzecz ogółu użytkowników
* Licencja Shareware Rodzaj licencji oraz oprogramowanie rozpowszechniane na jej
zasadach, która zezwala na bezpłatne korzystanie z oprogramowania przez okres próbny
(zazwyczaj 1 miesiąc), który ma zachęcić użytkownika do zakupu oprogramowania. W
przypadku korzystania z oprogramowania w sposób niekomercyjny licencja typu shareware
umożliwia przedłużanie tego okresu (w celach propagandowo-reklamowych)
*Trial – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni).
*demo -Program w licencji demo jest znacznie uboższą wersją programu w porównaniu do pełnej wersji. Zwykle jest ona pozbawiana niektórych funkcji, często pełniących kluczową rolę w programie.
*Adware – rodzaj licencji oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawierającym funkcję wyświetlającą reklamy.
Odpowiedzialność karna za;
- włamywanie się do komputera- W zależności od kwalifikacji danego czynu różne jest oczywiście zagrożenie ustawowe. W przypadku przestępstw, których może dopuścić się haker, granica odpowiedzialności karnej wynosi od dwóch do pięciu lat pozbawienia wolności lub zadośćuczynienie pieniężne.
- podrzucanie wirusa -Jeżeli taki wirus spowoduje zniszczenie, uszkodzenie, usuniecie lub zmianę zapisu
istotnej informacji, tzn. np. pokasuje koledze pliki, zniszczy lub uszkodzi dane, to jest
to również tzw. przestępstwo przeciwko informacji.
W Polsce grozi za nie kara wiezienia - nawet do trzech lat.
- piractwo komputerowe-Nawet samo skopiowanie programu od kolegi - do użytku domowego - jest
niedopuszczalne. Takie działanie może zostać uznane za kradzież, za chęć
uzyskania korzys'ci majątkowej, bo przecież motywem działania było uniknięcie
zapłaty za oryginalny egzemplarz programu w sklepie.
Dozwolony użytek prywatny ;
1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.
2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Zasady korzystania z cudzych materiałów;
1. Zamieszczenie (na własnej witrynie) cudzego tekstu i podpisanie go własnym nazwiskiem -
najbardziej prymitywny plagiat, ale wcale nie wyjątkowy.
2. Zamieszczenie cudzego tekstu bez podania autora.
3. Wplatanie do własnych tekstów twórczych fragmentów cudzych tekstów jako własnych. Takie
fragmenty mogą się znaleźć w naszym tekście, ale ujęte w cudzysłów oraz właściwie opisane (autor,
źródło fragmentu, jeśli jest to strona internetowa – wraz z podaniem linka).
4. Przywłaszczanie sobie cudzych skryptów czy appletów.
5. Przywłaszczanie (elementów) grafiki stworzonej dla innej witryny.
6. Przeróbka i łączenie cudzych utworów (tekstów) bez zgody i wiedzy autora. Jest to złamanie prawa
autora do integralności jego utworu.
7. Przywłaszczanie sobie cudzych rozwiązań technicznych i webmasterskich w organizacji innego
serwisu.
8. Zamieszczenie cudzego tekstu bez zgody autora (licencji autorskoprawnej).
9. Zamieszczenie cudzego tekstu bez linka źródłowego (miejsca pierwotnej publikacji w Internecie),
